CHEMIE
Antwoorden
Trefwoorden
Tabellen 		MODULES:
01: Atomen 02: Periodiek Systeem / Elementen 03: Chemische bindingen 04: Nomenclatuur 05: Structuren van de Materie 06: Milieu 07: Chemische Reacties 08: Evenwichtsreacties 09: Zuur-base-reacties 10:Redox reacties 11: Koolstofchemie 12: Biochemie 13: Kwalitatieve analyse 14: Kwantitatieve analyse 15: Chemische Industrie

Tabellen Scheikunde

I. Zuren en geconjugeerde Basen

                                                                  
ZUUR Ka pKa BASE Kb pKb
HClO4 >>>1 <<0 ClO4- <<<1 >>14
HI >>>1 <<0 I- <<<1 >>14
HBr >>>1 <<0 Br- <<<1 >>14
HCl >>>1 <<0 Cl- <<<1 >>14
H2SO4 >>>1 <<0 HSO4- <<<1 >>14
HNO3 >>>1 <<0 NO3- <<<1 >>14
HClO3 >>>1 <<0 ClO3- <<<1 >>14
             
H3O+ ±55.6 ±1.75  H2O ±0.02 x 10-14 ±15.75
             
(H2SO3) 10-2  ±2  HSO3-  ±10-12 ±12
HSO4- 10-2 ±2  SO42- ±10-12 ±12
H3PO4 10-2 ±2 H2PO4- ±10-12 ±12
HF 10-3 ±3 F- ±10-11 ±11
HCOOH  10-4 ±4 HCOO- ±10-10 ±10
CH3COOH  10-4 ±4  CH3COO- ±10-10  ±10
Al(H2O)63+ 10-5 ±5  Al(OH)(H2O)52+ ±10-9 ±9
(H2CO3) 10-6 ±6  HCO3-  ±10-8 ±8
H2S  10-7 ±7  HS- ±10-7 ±7
H2PO4- 10-7 ±7  HPO42- ±10-7  ±7
HSO3- 10-8  ±8 SO32- ±10-6  ±6
NH4+ 10-10 ±10 NH3 ±10-4  ±4
HCO3-  10-10  ±10  CO32-   ±10-4  ±4
HPO42- 10-13  ±13  PO43- ±10-1 ±1
HS-  10-13 ±13  S2- ±10-1 ±1
             
H2O  ±0.02 x 10-14 ±15.75 OH- ±55,6  ±1.75
             
hoe lager in deze tabel, hoe zwakker het zuur     hoe lager in deze tabel, hoe sterker de base  


Sterke zuren hebben zwakke geconjugeerde basen, en vice versa
De waarden van K en pK zijn afgerond.



II. Het Griekse Alfabet

Griekse letters (hoofdletter en kleine letter) worden vaak als symbolen toegepast in de wetenschap

A a

 alfa

B b

 beta

Dd

 delta

E e

 epsilon

G g

 gama

C c

 chis

F j

 fi

H h

 eta

I i

 iota

K k

 kapa

L l

 lambda

M m

 mi

N n

 ni

O o

 omicron

P p

 pi

Q q

 teta

R r

 rho

S s

 sigma

T t

 tau

U u

 upsilon

W w

 omega

X x

 csi

Y y

 psi

Z z

 zeta




III. Samenstelling van het menselijk lichaam

Water: H2O ± 60%
Ander materiaal: H 3%
  C 20 %
  O ± 9 %
  N ± 3 %
  Ca ± 2,5 %
  P ± 1,1 %
  Overige elementen ± <1 %




IV. Bindingsafstanden tussen atomen, in 10-10 M

H-H

 0,74

H-F

 0,92

N≡N

 1,10

C-F

 1,38

F-F

 1,42

H-Cl

 1,27

C≡C

 1,21

C-Cl

 1,77

Cl-Cl

 1,99

H-Br

 1,41

C≡N

 1,16

C-Br

 1,94

Br-Br

 2,28

H-I

 1,60

C=O (CO2)

 1,16

C-I

 2,14

I-I

 2,67

H-O

 0,96

C=O

 1,22

C-O

 1,43

N-N

 1,47

N-H

 1,01

C=C

 1,35

H-S

 1,34

C-C

 1,54

C-H

 1,08

O=O

 1,21

P-H

 1,42



V. De Elementen en enkele eigenschappen
   
 
1
=
elementen		 2
=
symbool		 3
=
atoom-
nummer		 4
=
atoom-
massa		 5
=
electro
negati
viteit		 6
=
smeltpunt		 7
=
kookpunt		 8
=
atoom-
straal
x
10-12m		 9
=
ion-
straal
x
10-12m		 10
=
v-d-Waals
straal
x
10-12m
Actinium Ac 89   1,1 1324 3500 188    
Aluminium Al 13 27 1,6 933 2792 143 45  
Amerikanum Am 95   1,3 1400 2900 173    
Antimoon Sb 51 121,8 2,1 904 1860 141 245 220
Argon Ar 18 39,9   84 87     192
Arseen As 33 74,9 2,2 1090 887 121 222 200
Astatium At 85   2,2 575 610 140    
Barium Ba 56 137,3 0,9 1000 2170 217 134  
Berilium Be 4 9,0 1,6 1560 2744 112 30  
Berkelium Bk 97   1,3 1300 2900 172    
Bismuth Bi 83 209,0 2,0 545 1837 170    
Boor/Borium B 5 10,8 2,0 2348 4273 88 16 217
Broom Br 35 79,9 3,0 266 332 114 196 195
Cadmium Cd 48 112,4 1,7 594 1040 149 97  
Calcium Ca 20 40,1 1,0 1115 1757 197 94  
Californium Cf 98   1,3 1200 1700 199    
Koolstof C 6 12,0 2,6 3823 4098 77   185
Cerium Ce 58 140,1 1,1 1070 3698 183 101  
Cesium Cs 55 132,9 0,9 302 944 262 167  
Lood Pb 82 207,5 1,6 601 2022 175 120  
Chloor Cl 17 35,5 3,2 172 239 99 181 180
Cobalt Co 27 58,9 1,7 1968 3200 125 74  
Koper Cu 29 63,5 1,8 1357 2835      
Crypton Kr 36 83,8   116 120     197
Chroom Cr 24 52,0 1,6 2180 2944 125 63  
Curium Cm 96     1600 3400 174    
Dysprosium Dy 66 162,5 1,2 1681 2835 175    
Einsteinium Es 99     1100 1800 203    
Zwavel S 16 32,1 2,5 388 718 104 190 185
Erbium Er 68 167,3   1802 3136 173    
Scandium Sc 21 45,0 1,2 1814 3195 160    
Tin (Stannium) Sn 50 118,7 1,7 505 2875 162 112  
Strontium Sr 38 87,6 1,0 1050 1655 215 110  
Europium Eu 63 152,0   1099 1875 204    
IJzer (Ferrum) Fe 26 55,8 1,6 1811 3134 126 76  
Fluor F 9 19,0 4,0 54 85 64 133 135
Fosfor P 15 31,0 2,1 317 550 110 212 190
Francium Fr 87   0,9 300 950 270 180  
Gadolinium Gd 64 157,3 1,1 1585 3534 179    
Gallium Ga 31 69,7 1,8 303 2477 141    
Germanium Ge 32 72,6 2,0 1211 3106 122   202
Hafnium Hf 72 178,5 1,2 2506 4876 144    
Helium He 2 4,0   2 4 157   99
Waterstof H 1 1,0 2,2 14 20 30   120
Holmium Ho 67 164,9 1,2 1738 2968 174    
Indium In 49 114,8 1,5 430 2345 166    
Jodium I 53 126,9 2,7 387 458 133 219 215
Iridium Ir 77 192,2 1,6 2719 4701 135    
Yterbium Yb 70 173,0 1,1 1097 1467 194    
Ytrium Y 39 88,9 1,1 1799 3609 180    
Lantanium (Lantaan) La 57 138,9 1,1 1193 3728 188    
Lithium Li 3 6,9 1,0 454 1615 152 68  
Lutetium Lu 71 175,0 1,2 1928 3668 172    
Magnesium Mg 12 24,3 1,2 923 1363 160 65  
Mangaan Mn 25 54,9 1,6 1915 2334 129 80  
Kwik Hg 80 200,6 1,4 234 630 152 127  
Molybdeen Mo 42 95,9 1,3 2856 4912 136    
Neodimium Nd 60 144,2 1,2 1293 3300 181    
Neon Ne 10 20,2   25 27     160
Niobium Nb 41 92,9 1,2 2750 5017 141    
Nikkel Ni 28 58,7 1,8 1728 3186 124 72  
Stikstof (Nitrogenium) N 7 14,0 3,0 63 77 70 171 150
Osmium Os 76 190,2 1,5 1828 3236 134    
Goud (Aurum) Au 79 197,0 1,4 1337 3129 144 137  
Zuurstof (Oxigenium) O 8 16,0 3,4 54 90 66 146 140
Paladium Pd 46 106,4 1,4 1828 3236 138    
Platina Pt 78 195,1 1,4 2042 4098 138    
Plutonium Pu 94     910 3600 159    
Polonium Po 84   1,8 527 1235 140    
Kalium K 19 39,1 0,8 336 1032 231 133  
Praseodimium Pr 59 140,9 1,2 1208 3785 182    
Zilver (Argentum) Ag 47 107,9 1,9 1235 2435 144 126  
Prometium Pm 61   1,2 1341 3003 183    
Proactinium Pa 91   1,5 1800 4400 156    
Radium Ra 88   0,9 972 1413 220 148  
Radon Rn 86     202 211      
Renium Re 75 186,2 1,9 3459 5869 137    
Rhodium Rh 45 102,9 2,3 2237 2968 134    
Rubidium Rb 37 85,5 0,8 312 961 244 148  
Rutenium Ru 44 101,1 2,2 2607 4423 133    
Samarium Sm 62 150,4 1,2 1345 2064 180    
Selenium Se 34 79,0 2,6 494 958 117 202 200
Silicium Si 14 28,1 1,9 1687 3538 117   224
Natrium Na 11 23,0 0,9 371 1156 186 98  
Thallium Tl 81 204,4 2,0 577 1746 171    
Tantalium Ta 73 180,9 1,3 3269 5731 143    
Technetium Tc 43   1,9 2430 4538 135    
Tellurium Te 52 127,6 2,1 723 1261 137 222 220
Therbium Tb 65 158,9 1,2 1629 3396 167    
Titaan (Titanium) Ti 22 47,9 1,5 1941 3560 146 90  
Thorium Th 90 232,0 1,3 2000 4800 180    
Thulium Tm 69 168,9 1,2 1818 2221 172    
Uranium U 92 238,0 1,4 1400 4200 138    
Vanadium V 23 50,9 1,6 2183 3680 131    
Wolffraam W 74 183,9 2,4 3695 5828 137    
Xenon Xe 54 131,3   161 165     217
Zink Zn 30 65,4 1,7 693 1180 133 74  
Zirkonium Zr 40 91,2 1,3 2128 4682 157    




VI.  BINDINGSENERGIËN

    x 100 kJ/mole

H-H

 - 4,36

H-F

 - 5,63

N≡N

 - 9,45

C-F

 - 4,4

F-F

 - 1,53

H-Cl

 - 4,32

C≡C

 - 8,3

C-Cl

 - 3,3

Cl-Cl

 - 2,43

H-Br

 - 3,66

C≡N

 - 8,9

C-Br

 - 2,8

Br-Br

 - 1,93

H-I

 - 2,99

C=O

 - 8,0

C-I

 - 2,4

I-I

 - 1,51

H-O

 - 4,646

C=S

 - 2,6

C-O

 - 3,5

H-O (alcanol)

 - 4,5

N-H

 - 3,9

C=C

 - 6,1

H-S

 - 3,44

C-C

 - 3,5

C-H

 - 4,1

O=O

 - 4,98

P-H

 - 3,22




VII. Aggregatietoestanden




VIII. Indicatoren
INDICATOR kleur bij lage pH overgangszone kleur bij hoge pH
hematoxiline rood 0,0 - 1,0 geel
cresolrood rood 0,2 - 1,8 geel
thymolblauw rood 1,2 - 2,8 geel
dimethylgeel rood 2,9 - 4,0 geel
methyloranje rood 3,1 - 4,4 oranje-geel
methylrood rood 4,0 - 6,0 geel
broomfenolrood geel 5,2 - 6,8 violet
lakmoes rood 5,5 - 8,0 blauw
broomthymolbauw geel 6,0 - 7,6 blauw
fenolrood geel 6,8 - 8,4 rood
thymolblauw geel 8,0 - 9,6 blauw
fenolftaeíne kleurloos 8,2 - 10 carmijnrood
alizarine-R-geel geel 10,1 - 12 violetblauw
1,3,5-trinitrobenzeen kleurloos 12 - 14 oranje




IX. NOMENCLATUUR VAN DE KOOLSTOFCHEMIE
algemene naam algemene formule opmerkingen
Alkanen CnH2n+2 alleen enkelvoudige C-C bindingen
in de moleculen
Alkenen CnH2n  dubbele C=C bindingen in de moleculen
Alkynen CnH2n-2 drievoudige C≡C in de moleculen
Cicloalkanen  CnH2n  
Benzeen C6H6  


De hoofdketen in het molecuul:
  1. is in principe de langste;
  2. Bezit de dubbele of drievoudige binding of de functionele groep (indien aanwezig);
  3. heeft als achtervoegsel: -aan, -een, -yn enz.
  4. Geeft de hoofdnaam aan het molecuul, gebaseerd op het aantal C-atomen in de hoofdketen.


Slechts één C-atoom: met...   zes C-atomen: hex.....
Twee C-atomen: et.....   Zeven C-atomen: hept......
Drie C-atomen: prop.....   Acht C-atomen: oct.......
Vier C-atomen: but......   Negen C-atomen: non......
Vijf C-atomen: pent.......   Tien C-atomen: dec........


  1. koolstofzijketens krijgen altijd de uitgang -yl
  2. Het aantal zijketens en functionele groepen worden geteld en het aantal benoemd: Mono, di, tri, tetra, penta, etc.
  3. Het molecuul kan primaire, secundaire, tertiaire en quaternaire C-atomen bezitten.


naam algemene
formule		 achtervoegsel voorbeeld kommentaar /
alternatief
alkaan CnH2n+2 -aan propaan- (4K)
propaan 		Verzadigd
alkeen CnH2n -een propeen- (4K)
Propeen		 Onverzadigd
Alkyn CnH2n-2 -yn propyn- (4K)
Propyn		 Onverzadigd
Alkyl- CnH2n+1 -- -yl
ethyl- (3K)
Etyl---		 zijketen/vertakking
ciclo-alkaan CnH2n -aan
cyclobutaan- (2K)
ciclo-butaan		 isomeer met alkenen/ verzadigd
alkanol CnH2n+1 -OH -ol
propanol1- (3K)
1-propanol		 voorvoegsel: hydroxi; /
ook alcohol genoemd
alkanal CnH2n+1-CHO -al
propanal- (3K)
Propanal		 aldehyde
alkanon
CnH2n+1-

-CO-CmH2m+1		 -on
propanon- (3K)
Propanon		 een ketongroep aanwezig
alkaanzuur CnH2n+1-COOH  
ethaanzuur- (3K)
etaanzuur		 azijnzuur
Alkoxi-alkaan CnH2n+1- O-
CmH2m+1
methoxi-ethaan- (3K)
Metoxi-etaan		 Ether (2 alkylgroepen via een O verbonden)
Alkyl-alkan(o)aat CnH2n+1-COO- /
CmH2m+1		 -yl -aat
methylethan(o)aat- (3K)
Metyl-etanoaat		 een ester
Alkylamine (prim) CnH2n+1-NH2 -amine
aminopropaan- (3K)
propyl-amina of: 1 aminopropaan		 voorvoegsel: amino-
nitro-alkaan CnH2n+1-NO2   nitropropaan- (3K)
1-nitro propaan		 voorvoegsel: nitro-
peptide
CnH2n+1-NH-CO-CmH2m+1		   peptide- (3K)  




X. REDOX Halfreacties
oxidatoren               reductoren      
F2 + 2e-           2F-      
H2O2 + 2H+ + 2e-       2H2O       
PbO2 + SO42 - + 4H+  + 2e-   PbSO4 + 2H2O  
MnO4- + 8H+ + 5e-       Mn2+ + 4H2O  
Au3+ + 3e-           Au      
Cl2 + 2e-            2Cl-      
Cr2O72- + 14H+  + 6e-       2Cr3+ + 7H2O  
MnO2 + 4H+ + 2e-       Mn2+ + 2H2O  
O2 + 4H+ + 4e-       2H2O      
Br2 + 2e-           2Br-      
NO3-  + 2H+ + e-       NO2 + H2O  
Ag+ + e-           Ag      
Fe3+ + e-           Fe2+      
I2 + 2e-           2I-      
MnO4- + 2H2O + 3e-       MnO2 + 4OH-  
Cu2+ + 2e-           Cu      
Cu2+ + e-           Cu+      
S + 2H+ + 2e-       H2S      
S4O62- + 2e-            2S2O32- + H2O  
2H+ + 2e-           H2      
SO42- + 2H+ + 2e-       SO32- + H2O  
Pb2+ + 2e-            Pb       
Ni2+ + 2e-           Ni      
PbSO4 + 2e-           Pb  + SO42-  
Fe2+ + 2e-           Fe      
S  + 2e-            S2-      
2 CO2 + 2H+ + 2e-       H2C2O4      
Zn2+ + 2e-           Zn      
2H2O + 2e-           H2 + 2OH-  
Al3+  + 3e-            Al      
Mg2+ + 2e-           Mg      
Al(OH)4- + 3e-           Al  + 4OH-  
Na+ + e-           Na      
Ba2+ + 2e-            Ba      
Ca2+ + 2e-           Ca      
K+  + e-            K      
Hoe lager   hoe zwakker de oxidator           Hoe lager,   hoe sterker de reductor  




XI. OPLOSBAARHEID VAN ZOUTEN IN WATER
  OH- O2- Cl- Br- I- S2- SO32- SO42- CO32- PO43- NO3- CH3COO-
Na+
+
R
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
K+
+
R
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
NH4+
 
 
+
+
+
D
+
+
D
D
+
+
Ca2+
±
R
+
+
+
±
-
±
-
-
+
+
Ba2+
+
R
+
+
+
±
-
-
-
-
+
+
Ag+
 
-
-
-
-
-
-
±
-
-
+
±
Pb2+
-
-
±
±
-
-
-
-
-
-
+
+
Hg+
 
-
-
-
-
-
-
-
-
-
+
±
Hg2+
 
-
+
±
-
-
 
R
-
-
+
+
Cu2+
-
-
+
+
 
-
-
+
-
-
+
+
Al3+
-
-
+
+
+
R
+
+
 
-
+
+
Fe2+
-
-
+
+
+
-
-
+
-
-
+
+
Fe3+
-
-
+
+
 
-
 
+
 
-
+
+
Mg2+
-
-
+
+
+
±
-
+
-
-
+
+
Zn2+
-
-
+
+
+
-
-
+
-
-
+
+
+: oplosbaar -: onoplosbaar ±: enigzins oplosbaar R: reageert met water D: ontleedt in water
Waterstofzouten zijn vrijwel altijd oplosbaar in water,
evenals zouten met Natrium-, Kalium- of Ammoniumionen



XII. DECIMALE VOORVOEGSELS
Tera T 1012 1 000 000 000 000
Giga G 109 1 000 000 000
Mega M 106    1 000 000
Kilo k 103 1 000
Hecto h 102 100
Deca da 101                           10
Deci d 10-1   0,1
Centi c 10-2   0,01
Mili m 10-3   0,001
Micro m 10-6    0,000 001
Nano n 10-9   0,000 000 001
Pico p 10-12    0,000 000 000 001




XIII.  GEVAARLIJKE STOFFEN
  1. MAC: maximum allowable concentration, mg/m3
  2. Algemene regel: ga naar de dokter / ziekenhuis 
  3. O: overgeven
  4. W: veel water, drinken / spoelen             
  5. F: frisse lucht
Triviale naam
wetenschappelijke
naam 
formules
s/l/g
MAC
waarde
Gevaar
toxiciciteit
1 - 5
wat doen
acetileen
etyn
H-C≡C-H
g
  
explosief
1
WF / O
Aceton
propanon
CH3COCH3
l
1780
ontvlambaar
2
WF
zoutzuur
waterstofchloride
HCl (aq)
aq
7
bijtend
2
W
zwavelzuur
H2SO4
1
aq
 
bijtend
2
W
alkohol
etanol
CH3CH2OH
1
1000
 
1
W
ammoniak
 
NH3
g / aq
18
gevaarlijke dampen
2
WF
Arseen + derivaten
 
As3+
s
0,03
giftig
5
W
benzeen
 
C6H6
1
7,5
 
 
WF
broom
 
Br2
l / aq
0,7
kankerverwekkend
verstikkend
2
O
ongebluste kalk
calciumoxide
CaO
s
5
 
1
W
carbide
calciumcarbide
C22- /  CaC2
s
 
explosief
2
zand er over
Lood en derivaten
 
Pb
s
0,15
giftig
4
W
cyanides
 
CN-
s
5
giftig
4
 
chloor
 
Cl
g / aq
3
giftig
4
WF
chloroform
trichloormetaan
CHCl3
1
5
gevaarlijke dampen
1
WF
zwaveldioxide
 
SO2
g
5
 
3
WF
ether
Etoxi-etaan
CH3CH2-O-CH2CH3
1
1200
explosief
1
WF
fenol
hidroxibenzeen
C6H5OH
l
19
bijtend
2
 
fluor
 
F2
g
2
giftig
4
 
formaline
Metanal
CH2O
l
1,5
bijtend
1
W
benzine
Octanen
C8H18
l / g
 
explosief
1
WF
gycol
1.2 dihidroxi-etaan
HO-CH2-CH2-OH
l
26
hoofdpijn
2
O
Na/K hydroxide (aq)
 
NaOH / KOH
aq
2
bijtend
1
W
jodium
 
I2
s
1
hoofdpijn
2
W
chlorix
Natriumhypochloriet
NaClO
s  /  aq
 
bijtend
2
W
kwik
 
Hg / Hg2+
l
0,05
giftig
5
W (melk)
metylalkohol
Metanol
CH3OH
l
260
giftig
3
O
koolmonoxide
 
CO
g
29
giftig
4
WF
zilvernitraat
 
AgNO3
s
0,01
bijtend
 
W
stikstofoxides
 
NxOy  (NO2 NO3 etc)
g
4
hoofdpijn
3
WF
ozon
 
O3
g
 
giftig
3
WF
waterstofperoxide
 
H2O2
l
1,4
brand de huid/ explosief
2
W
Tetra
tetraclorometaan
CCl4
l
12,6
giftig
3
 




XIV. DE BLOKKEN VAN HET PERIODIEK SYSTEEM



XV. HOOFDGROEPEN VAN PERIODIEK SYSTEEM

XVI. AMINOZUREN