Elementenanalyse van koolstofverbindingen

Een koolstofverbinding (organische chemie) bevat altijd C, vaak H en soms O.
Andere elementen zoals N en S laten we hier buiten beschouwing.
De formule van de te onderzoeken stof is bijvoorbeeld: C_xH_yO_z

Bij de elementenanalyse bepaal je de hoeveelheid C en H in (milli)gram.
Omdat je van te voren de massa van de totale stof hebt bepaald, kun je automatisch zien of er ook O in zat en zo ja, hoeveel.

1. Je weegt dus zeer zorgvuldig en nauwkeurig een bepaalde hoeveelheid van de te onderzoeken organische stof af (een monster).
   Vervolgens wordt deze stof met veel zuurstof volledig verbrand; alle C wordt omgezet in CO₂ en alle H in H₂O.
2. De hoeveelheid koolzuurgas en water wordt gewogen.
1. Uit de hoeveelheid koolzuurgas bereken je de hoeveelheid C.
2. Uit de hoeveelheid water bereken je de hoeveelheid H.
3. Nu kun je nagaan of in de oorspronkelijke stof ook nog O(zuurstof) zat; zo ja, dan kun je die hoeveelheid O nu ook opschrijven.
   Als de oorspronkelijke hoeveelheid afgewogen stof méér is dan C + H samen, dan moet er dus ook O in zitten.

Je kent nu de massaverhouding C : H (: O)
Die massaverhouding moet je omzetten in de molverhouding door te delen door de bijbehorende atoommassa's van C, H (en O).
Je krijgt op die manier de verhouding x : y : z

Let op: op deze manier kun je slechts de verhoudingsformule (C_xH_yO_z)_n bepalen en niet de echte molecuulmassa C_xH_yO_z.

Het koolzuurgas en het water dat bij de elementenanalyse moeten worden bepaald, kunnen als volgt worden opgevangen en gewogen:

1. Eerst wordt het water(g) opgevangen door een hygroscopische stof die voor en na de proef wordt gewogen.
   Daarvoor kan bijvoorbeeld gebruikt worden: watervrij calciumchloride of watervrij kopersulfaat.
2. Daarna wordt het koolzuurgas opgevangen bijvoorbeeld door een sterke base als kalk.
   Ook dat kalk wordt voor en na de proef gewogen. Het verschil is dan het opgenomen gas.