IX. NOMENCLATUUR VAN DE KOOLSTOFCHEMIE


algemene
naam		 algemene
formule		 opmerkingen
Alkanen CnH2n+2 alleen enkelvoudige C-C bindingen
in de moleculen
Alkenen CnH2n  dubbele C=C bindingen in de moleculen
Alkynen CnH2n-2 drievoudige C≡C in de moleculen
Cicloalkanen  CnH2n  
Benzeen C6H6  


De hoofdketen in het molecuul:
  1. is in principe de langste;
  2. Bezit de dubbele of drievoudige binding of de functionele groep (indien aanwezig);
  3. heeft als achtervoegsel: -aan, -een, -yn enz.
  4. Geeft de hoofdnaam aan het molecuul, gebaseerd op het aantal C-atomen in de hoofdketen.


Slechts één C-atoom: met...   zes C-atomen: hex.....
Twee C-atomen: et.....   Zeven C-atomen: hept......
Drie C-atomen: prop.....   Acht C-atomen: oct.......
Vier C-atomen: but......   Negen C-atomen: non......
Vijf C-atomen: pent.......   Tien C-atomen: dec........


  1. koolstofzijketens krijgen altijd de uitgang -yl
  2. Het aantal zijketens en functionele groepen worden geteld en het aantal benoemd: Mono, di, tri, tetra, penta, etc.
  3. Het molecuul kan primaire, secundaire, tertiaire en quaternaire C-atomen bezitten.


naam algemene
formule		 achter
voegsel		 voorbeeld kommentaar /
alternatief
alkaan CnH2n+2 -aan propaan- (4K)
propaan 		Verzadigd
alkeen CnH2n -een propeen- (4K)
Propeen		 Onverzadigd
Alkyn CnH2n-2 -yn propyn- (4K)
Propyn		 Onverzadigd
Alkyl- CnH2n+1 -- -yl
ethyl- (3K)
Etyl---		 zijketen/vertakking
ciclo-alkaan CnH2n -aan
cyclobutaan- (2K)
ciclo-butaan		 isomeer met alkenen/
verzadigd
alkanol CnH2n+1 -OH -ol
propanol1- (3K)
1-propanol		 voorvoegsel: hydroxi; /
ook alcohol genoemd
alkanal CnH2n+1-CHO -al
propanal- (3K)
Propanal		 aldehyde
alkanon
CnH2n+1-

-CO-CmH2m+1		 -on
propanon- (3K)
Propanon		 een ketongroep aanwezig
alkaanzuur CnH2n+1-COOH  
ethaanzuur- (3K)
etaanzuur		 azijnzuur
Alkoxi-alkaan CnH2n+1- O-
CmH2m+1
methoxi-ethaan- (3K)
Metoxi-etaan		 Ether
(2 alkylgroepen
via een O verbonden)
Alkyl-alkan(o)aat CnH2n+1-COO- /
CmH2m+1		 -yl -aat
methylethan(o)aat- (3K)
Metyl-etanoaat		 een ester
Alkylamine (prim) CnH2n+1-NH2 -amine
aminopropaan- (3K)
propyl-amina of: 1 aminopropaan		 voorvoegsel: amino-
nitro-alkaan CnH2n+1-NO2   nitropropaan- (3K)
1-nitro propaan		 voorvoegsel: nitro-
peptide
CnH2n+1-NH-CO-
CmH2m+1		   peptide- (3K)