Maputo en ook Zambia
21 februari 1991
te Maputo
Maputo, dia 21 de Fevereiro de 1991
We zijn terug in Maputo. Afgelopen zondagavond stapten we uit het vliegtuig van de Suid-Afrikaanse Lugdiens {"ding-dong" uwe aandag asseblief.... dankie} nadat we diezelfde dag in een vergelijkbaar toestel van dezelfde maatschappij vanuit Lusaka, omstreeks half drie des middags waren opgestegen en geland in Johannesburg. Daar moesten we ongeveer drie uur wachten, koffie en broodje. Toch was dat nog niet de totale reis, want vanaf de boerderij van Nina (Nini's nicht) naar Lusaka is ook nog eens een kleine 300 km. Oftewel: we vertrokken 's morgens met de auto om negen uur voor een reis van ruim dertien uur.
De wegen in Zambia zijn zo mogelijk nog slechter dan in Mozambique; grote gaten maken het rijden tot een slalomavontuur met vele vloeken van de chauffeur. Hoewel Nina's husband overtuigd christelijk is, kan hij stevig vloeken als hij weer eens genoodzaakt was met de Nissan Patrol door die putten te denderen. Auto's aldaar hebben slechts een kort leven beschoren.
Lusaka is een stad zonder enige geur of smaak; er is niets aan (voor zover we gezien en gehoord hebben). Maputo is echt een heel mooie stad, gelegen aan de zee, met hoogteverschillen en ook kun je er hier en daar heel gezellig uit eten of naar een disco of naar een jazzuitvoering. Dat is er allemaal niet in Lusaka, volgens onze verre familie aldaar.
Wel hebben we gevonden wat we zochten in Zambia: rust. De boerderij is prachtig gelegen; we hadden een eigen huis met tuin met uitzicht over de vallei met een typisch Afrikaans karakter: plukjes bos, steppeachtig met hier en daar een apenbroodboom, veel hoog gras, heuvelachtig, veel koeien (van de boer). Drie maaltijden per dag, zoals dat hoort op een boerderij. Vroeg naar bed. Veel gelezen.
Ze maken zelf hun kaas en boter, hebben alle soorten groente en fruit uit eigen kweek. We maakten deel uit van het echte boerenleven met vele knechten die over het algemeen niet zo heel prettig werden behandeld. Over hun kwaliteit, over hun verantwoordelijkheidsgevoel, over hun prestaties werd vaak geklaagd. De bevolking aldaar behoort tot de "Tonga"-volkeren en, volgens Nina en anderen, lijden die, meer nog dan andere Afrikaanse volkeren, heel erg aan verantwoordelijkheidsgebrek. Het zou te maken hebben met de reïncarnatie van voorouders, die het leven beheersen en de verantwoordelijkheid de levende mensen uit handen nemen.
Maar we genoten van de rust, van de schoonheid van het land. Het weer was wisselend, soms heel zware regen (het is nog steeds regentijd en dat maakt de mensen daar gelukkig), maar nooit was het koud. Bovendien heeft de boerderij een privé-zwembadje waar we volop van geprofiteerd hebben. Ze hadden wel een paard, maar dat was nog nooit bereden en dus niet geschikt voor mij om te leren paardrijden, iets wat ik eigenlijk graag had gedaan.
Omdat het de laatste tijd moeilijk was om aan diesel te komen, moest het rondrijden door het land aan banden worden gelegd. Volgende keer gaan we naar Livingstone, of naar een of ander prachtig meer, waar deze mensen ook nog een vakantiehuisje hebben, met zeilboot, motorboot en dergelijke. Die volgende keer zal er zeker een keer komen, hoop ik.
De reis naar Zimbabwe ging via Londen met de British Airways. Het liep allemaal geheel volgens planning, wat een wonder is dat toch. Vliegveld Gatwick in Londen is onderworpen aan strenge veiligheidsmaatregelen, trouwens ook op Schiphol, zoals je gemerkt hebt, worden allerlei ongebruikelijke vragen gesteld, bijvoorbeeld of je wel zelf je bagage hebt ingepakt en nergens onbeheerd hebt laten staan, en of je geen spullen bij je hebt die op handwapens zouden kunnen lijken. In Londen werd regelmatig omgeroepen dat onbeheerd aangetroffen bagage zou worden meegenomen en vernietigd. Allemaal gevolgen van Saddam Hussein zijn dreigingen naar de geallieerde landen. Weet je nog dat Roland niet meer mocht fotograferen van die loslopende veiligheidsmensen met stenguns?
De bagagecontrole en de formulieren in landen als Zambia en Mozambique is ergerlijk, maar het begint te wennen. We hadden in Zambia twee kleine krukjes gekocht voor een paar dubbeltjes en bij aankomst in Maputo werden we verzocht deze krukjes bij de douane aan te geven, een idee dat we met succes weggehoond hebben.
Het leven alhier is weer volop uit de startblokken. De maandag direct na aankomst was er een vergadering van de universiteit, een soort universiteitsraad over pedagogische zaken, waar ik bij moest zijn, want het ging onder andere over ons project. Voor ons op dit moment is het belangrijkste dat onze cursus niet kan beginnen op 1 mei, zoals door Nederland gewenst, maar pas eind juni/begin juli. Daar heb je weer zoiets: De VU bedenkt een project zonder daarbij voldoende de Universiteit hier (UEM) de consulteren. Dan blijkt dat we op onoverkomelijke problemen stuiten, overlapping van twee semesters, wat iedereen had kunnen voorzien. Dan wordt door de UEM ons verweten dat we niet netjes de betrokken faculteiten hebben geraadpleegd.
Verder werd er gesproken over nieuwe ontwikkelingen van allerhande regelementen die nodig aan herziening toe zijn. We zijn begonnen orde op zaken te stellen en de herkansingen van januari te ordenen/uit te werken. Vandaag directievergadering. Morgen didactische commissie. We zitten er weer helemaal in. Zelfs hebben we alweer een stroom- en waterstoring gehad.
Ook Nini is begonnen en heeft een schitterend rooster, alle uren op drie dagen, dinsdag en vrijdag vrij. en natuurlijk zaterdag en zondag. Ons autootje staat al geruime tijd op een schip op de Atlantische oceaan en wordt ergens in maart alhier verwacht met alle spullen erin. Hopelijk komt alles goed aan.
Het weer hier was vreselijk herfstig (=regen), maar nu schijnt weer schitterend de zon en zaten we net tot een uur of negen in de tuin aan een tafeltje wat we hebben overgenomen van iemand die morgen teruggaat naar Nederland en van wie we ook een aantal boekenplanken hebben. We vinden het heerlijk om weer hier te zijn.